ضرورت نظارت و راهنمایی آموزشی در سیستمهای آموزش و پرورش (مدارس)
چکیده :
نظارت و راهنمایی فرایندی آموزشی است که در آن کسی که دارای علم و مهارت بیشتری است مسئولیت آموزش فرد دیگری را که کمتر واجد این عناصر است بر عهده می گیرد. نظارت و راهنمایی آموزشی از وظایف کلاسیک میدان آموزشی تلقی می شود. آنان به علل گوناگون برای اجرای این وظیفه تلاش نکرده و نمی کنند. در بیشتر مدارس که نظارت و راهنمایی آموزشی بر عهده راهنمایان آموزشی است، این وظیفه کاری عادی و اداری تلقی می شوند که در روند اصلاح وضع آموزشی معلمان تاثیر چندانی ندارد, در نتیجه مسائل و مشکلات آموزشی معلمان همچنان لاینحل باقی مانده است و میدان مدارس و راهنمایان آموزش در چارچوبهای فعلی و با روشهای کنونی توانایی پاسخگویی به مسائل و مشکلات معلمان و رفع نیازهای آنان را ندارند لذا امر نظارت و راهنمایی با وظایف و مسئولیتهای خود جهت اصلاح وضع آموزشی معلمان و در نهایت اصلاح وضع تربیت دانش آموزان عامل مهمی محسوب می شود که در این مقاله به بررسی عوامل امر نظارت و راهنمایی در مرکزهای آموزشی و مدارس ضروری کرده است پرداخته می شود.
مقدمه:
امروزه آموزش و پرورش در تمام کشورها اهمیت و ارزش زیادی دارد و نقش آن در رشد و توسعه اقتصادی, اجتماعی، فرهنگی و سیاسی غیرقابل انکار است. به این دلیل صاحبنظران تعلیم و تربیت معتقدند که کارکنان آموزشی همچون مدیران و معلمان باید دستیابی به هدفهای از پیش تعیین شده شایستگیها و آمادگیهای خاص داشته باشند.
علاوه بر این به دلیل رشد بی رویه جمعیت و تعداد زیاد دانش آموزان در محیط های آموزشی و به دنبال آن اجبار در به کار گیری معلمهای بی تجربه و بدون آمادگیهای لازم در زمینه های تدریس و اداره کلاس، امکان دستیابی کامل به هدفهای آموزشی مشکلتر شده است. از این رو به منظور برطرف کردن مشکل گفته شده، در کنار عوامل بسیاری که مطرحند، راهنماهای تعلیماتی جایگاه ویژه ای دارند.
نیاز به نظارت و راهنمایی آموزش در همه زمینه های مربوط به فعالیتهای تدریس و یادگیری اجتناب ناپذیر است. این نیاز، به ویژه زمانی که آموزش و پرورش دستخوش تغییرات و تحولات بنیادی می گردد بیش از هر زمان دیگر احساس می شود زیرا نظارت، راهنمایی و ارزشیابی همواره در اجرای موثر و موفق برنامه های آموزش نقش اساسی داشته و دارد.
بیان مسأله:
به اعتقاد صاحبنظران سازمانی یکی از بهترین روشها برای ایجاد و حفظ نظام آموزشی خوب تربیت افراد کارآمد و متخصص به منظور مدیریت ورهبری این نظام است.
مدیریت و رهبری آموزش و پرورش در بسط و توسعه هر حرکت ، تصمیم یا برنامه مهمی که برای بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی هر جامعه طراحی می شود حائز اهمیت بسیاری است. با توجه به اینکه راه حلهای نهایی مسایل و مشکلات آموزش نیز در دست رهبران آموزش است باید قابلیتها و تواناییهای بالقوه مدیران تا حد امکان رشدو پرورش یابد. در میان گروه مدیران و رهبران آموزش، راهنمایان آموزش از عناصر بسیار مهم به شمار می روند و نقش اساسی و موثری در تحقق هدف های آموزشی ایفا می کند.نظارت و راهنمایی آموزش از وظایف مهمی است که برای اداره نظام آموزشی خوب ضرورت دارد و هدف اصلی آن اصلاح و بهبود وضع آموزش است. وجود برنامه های نظارت وراهنمایی آموزش و کیفیت تداوم در آن در تحقق هدف های آموزش نقش تعیین کننده ای دارد.
امروزه راهنمایان آموزش به منظور اصلاح وضع آموزش تحت عنوان رهبران آموزشی با معلمان و به کمک آنان کار و فعالیت می کنند و از طریق همکاری حرفه ای سعی در ارتقاء کیفیت عملکرد معلمان و رفع مسایل و مشکلات آنان دارند. اگر چه برنامه های نظارت و راهنمایی آموزش مختلف متفاوت است وظایف آنان کم و بیش مشابه است.
توکسلر راهنمایی را جریانی می داند که فرد به کمک آن بهتر با تواناییها، رغبتها و محدودیتهای خود آگاه شد و در زندگی بهتر و موثرتر گام برمی دارد.( شفیع آبادی 1367:14) مک دانیل راهنمایی را کمکی به فرد برای درک بهتر و به کاربری آگاهانه فرصتهایی که در اختیار دارد یا می تواند داشته باشد تعریف می کند. راهنمایی آموزش فردی است که برنامه های نظارت و راهنمایی آموزش را در مدرسه طراحی، اجرا و ارزشیابی می کند و با دیگر کارکنان مدرسه( معلمان، مدیران، مشاوران تحصیلی و شغلی و روانشناس مدرسه) ارتباط متقابل دارد.
رابینسون در تحلیل مفهوم نظارت و راهنمایی آموزش آن را چنین تعریف می کند:
نظارت و راهنمایی فرآیندی آموزشی است که در آن کسی که دارای علم و مهارت بیشتری است مسئولیت آموزش فرد دیگری را که کمتر واجد این عناصر است بر عهده میگیرد . بنا بر اهمیت عوامل بالا و ناچیز بودن اطلاعات درباره نظارت و راهنمایی و ضرورت وجود آن در مدارس محقق را بر آن داشت تا در زمینه ضرورت امر نظارت و راهنمایی در مدارس به تحقیق بپردازد.
اهمیت و ضرورت تحقیق:
وجود معلمانی که بر مطالب درسی تسلط ندارند، معلمانی که در ارائه مطالب درسی مهارت ندارند معلمانی که بر کلاس کنترل ندارند، معلمانی که معتقد به برقراری نظم انظباط خشک و سخت در کلاس درس هستند، معلمانی که درس برای آنها اصل است و نه دانش آموزان، معلمانی که پیرو و شیفته شیوه های قدیمی تدریس هستند و معلمانی که بدون کوچکترین آموزش یا گذراندن دوره ای به ایفای نقش معلمی مشغولند عوامل متعدد و زیادی وجود دارد که می تواند در شیوه و کار این معلمان موثر باشند اما یکی از مهمترین عوامل امر نظارت و راهنمایی است که وجود آن را در محیط ما و مرکز های آموزشی حیاطی و ضروری کرده است . برای اینکه به لزوم ضرورت و نظارت و راهنمایی پی ببریم عوامل متعدد دیگری وجود دارد که در این تحقیق به برخی از آنهااشاره می شود.
هدف کلی: در این تحقیق ضرورت نظارت و راهنمای آموزشی در سیستمهای آموزشی (مدارس) مورد بررسی قرار می گیرد.
سوالات پژوهشی:
آیا بین مشکلات و یا شرایط نامطلوبی که مانع پیشرفت نحصیلی است و نظارت وراهنمایی آموزشی رابطه وجود دارد؟
آیا بین نیازها و تواناییهای فردی دانش آموزان و نظارت و راهنمایی آموزش رابطه وجود دارد؟
آیا بین استفاده معلمان از روشهای جدید آموزش و نظارت و راهنمایی آموزش رابطه وجود دارد؟
آیا بین مهارتهای اجتماعی دانش آموزان و نظارت راهنمایی آموزش رابطه وجود دارد؟
مفاهیم نظارت و راهنمایی آموزش در ادوار مختلف تاریخی :
نظارت و راهنمایی تحت عنوان بازرسی مدرسه و کلاس درس
نظارت و راهنمایی بیش از 1900 عمدتاً از طریق بازرسی اداری و رسمی مدرسه و کلاس درس به وسیله افراد غیرحرفه ای و در بعضی موارد به وسیله شهروندان محلی یا مذهبی یا کمیته های ویژه متشکل از افراد عادی انجام می گرفت (لوسیو و مکائیل، 1969) در آن زمان بازرسی به معنای تفتیش کار معلم و نگاه تیزبینانه و منتقدانه بازرسان به برنامه های مختلف مدرسه به ویژه معلم بود. در حقیقت، از نظر تاریخی بازرسی در آموزش و پرورش یکی از بازوهای اجرایی دولت برای اعمال کنترل و قدرت محسوب می شده است.
نظارت و راهنمایی تحت عنوان روابط انسانی آزاد منشانه
در اواخر دهه 1920 اعتراض به تعیین برنامه درسی و روش تدریس به وسیله مدیران رده بالای آموزش و پرورش و تحمیل آن به معلمان بیشتر شده تقریباً اکثر نویسندگان هدف از نظارت را راهنمایی معلمان می پنداشتند، نه بازرسی و تعیین روشهای تدریس و برنامه های درسی برای آنان. معلمان باید افراد حرفه ای باشند و برای حرفه ای شدن به ناچار بایست به حداکثر رشد حرفه ای می رسیدند. به زعم نویسندگان، معلمان وقتی از لحاظ حرفه ای افرادی کارامد تلقی می شدند که در جنبه های خودکاوی، انتقاد از خود، خود اصلاحی معلمانی با کفایت و شایسته بودند. (لوسیو و مکانیل، 1969) اما در عمل شیوه های تدریس همچنان در سطوح بالاتر سلسله مراتب سازمان تعیین شده به معلمان منتقل می شد و راهنمایان آموزشی مسئول تقدیر یا توبیخ معلمان مطابق با عملکردشان بودند.
نظارت و راهنمایی تحت عنوان اصلاح روش تدریس
در دهه 1920 به زعم برخی نویسندگان اصلاح و بهبود روشهای تدریس معلمان از اصلی ترین وظایف راهنمایان آموزش به شمار می رفت. همه افرادی که درامر آموزش و پرورش در مدارس فعالیت می داشتند سعی می کردند به طرق مختلف فرایند تدریس و یادگیری را اصلاح کنند و مسائل و مشکلات آموزشی معلمان را مرتفع نمایند. (توئین، 1974) بنابراین راهنمایان آموزشی به طور مستمر و منظم کار معلمان را ارزشیابی کرده، در جلسات مشترکی با آنان نتایج اصلاحات ایجاد شده را نیز تحلیل می کردند. علاوه بر این، در این دوره طرح و تدوین دروس نیز از وظایف مهم راهنمایان آموزشی به شمار می رفت. به طور خلاصه راهنمایان آموزشی سعی داشتند با یافتن روشهای جدید مدارس را به طور کارآمدتری اداره کنند. (وایلز و باندی، 1986)
نظارت و راهنمایی تحت عنوان راهنمایی و ارشاد
از دهه 1930 به بعد مفهوم دیگری از نظارت و راهنمایی در آموزش و پرورش اشاعه یافت که هدف آن فقط راهنمایی معلمان بود بدین معنا که از میان اجزا و جنبه های مختلف فرایند تدریس و یادگیری فقط معلم در نظر گرفته و سعی می شد از طریق بهبود کارایی معلمان کیفیت تدریس بالاتر رود. سپس به تدریج دانش آموز نیز به عنوان جزء دیگر فرایند تدریس و یادگیری مورد توجه قرار گرفت. به طور کلی، هدف از این نوع نظارت و راهنمایی در مدارس بالا بردن کیفیت آموزش از طریق رفع مشکلات معلمان و دانش آموزان بود.
نظارت و راهنمایی تحت عنوان اصلاح برنامه درسی
این مفهوم در آموزش و پرورش با طرح، تهیه، تدوین و سازماندهی برنامه های درسی آغاز شد. در این مفهوم بر رفع نقاط ضعف معلم، اصلاح روش تدریس یا رفع مشکلات آنها تاکید نمی شد بلکه تجدید نظر در برنامه های درسی مورد توجه بود. صاحبنظران بر این عقیده بودند که اگر ابزار مورد استفاده معلم و دانش آموز یعنی کتاب و همچنین دروس ، مورد تجدید نظر قرار گیرند و اصلاح شوند، خود به خود در فرایند آموزش و یادگیری تغییرات مطلوبی ایجاد خواهد شد. تاکید اولیه این بود که اگر طراحی دروس جدید یا تجدید نظر در دروس قدیم، انتخاب، ترکیب و تدوین مواد درسی، تقدم، توالی و ارتباط دروس با یکدیگر به صورت منطقی و حساب شده انجام گیرد ، کار معلم و دانش آموز تا حد زیادی آسان می شود ولی به تدریج راهنمایی و هدایت معلمان و سپس دانش آموزان به عنوان بخش مهمی از فرایند آموزش و یادگیری مورد توجه نویسندگان و کارشناسان آموزش و پرورش قرار گرفت.
نظارت و راهنمایی خلاق یا مبتنی بر خلاقیت
محاسن و معایبی که هر یک از مفاهیم یاد شده نظارت و راهنمایی در آموزش و پرورش در بر داشت و تاثیرات مثبت و منفی آن در مدارس به پیدایش مفهوم دیگری از نظارت و راهنمایی آموزشی منجر شد که به نظارت و راهنمایی خلاق یا مبتنی بر خلاقیت اشتهار یافت. این مفهوم جدید که اکثرصاحبنظران و نویسندگان در اصول آن متفق القول بودند بر فرضیه ای ساده استوار بود و آن عبارت بود از اینکه همه معلمان تا زمانی که در حرفه معلمی خدمت می کنند نیاز به اصلاح شیوه تدریس خود دارند و هر وسیله و ابزاری که قادر باشد آنها را به صورت معلم استاد درآورد باید در اختیار آنها قرار گیرد.
نظارت و راهنمایی مبتنی بر خلاقیت سعی در پرورش استعدادها و قابلیتهای افراد در ضمن کار داشت و از طریق ذیل به تحقق این اهداف اهتمام می ورزید:
الف) برنامه ریزی گروهی و تشریک مساعی و ایجاد مهارت در برقراری روابط انسانی خوب و ایجاد فرایندهای گروهی
ب) هماهنگ کردن خدمات حرفه ای متخصصان و راهنمایان آموزشی در آموزش و پرورش با هم
ج) شرکت دادن کلیه اعضا و کارکنان مدرسه در امور مربوط به مدرسه
د) پژوهش و آزمایش از طریق همه افراد ذینفع در امر آموزش
اصول نظارت و راهنمایی :
اثربخشی و اهمیت برنامه های نظارت و راهنمایی وقتی روشن می شود که مشخص شود راهنمای آموزش تا چه میزان اصول آن را رعایت کرده اند. (نیکنامی، 1388) به کار گیری اصول در نظارت و رهبری آموزشی موجب می شود ناظران جهت گیری ها و خط مش های خود را تنظیم کنند و این اصول در حقیقت به منزله یک منشور موجب هدایت ناظران در مسیرهای خاصی می شدند (خدیوی، 1387). مارکس و استوپس، خدیوی، خورشیدی و نیکنامی هر یک برای نظارت و راهنمایی اصولی را بر شمرده اند که در این قسمت به برخی از این اصول پرداخته می شود.
1- اصل سازمانی
مسئولیت بهبود فرایند آموزش و یادگیری در کلاس درس و مدرسه بر عهده راهنمایی آموزشی، معلم و مدیر مدرسه می باشد. در سطح منطقه بر عهده رئیس آموزش و پرورش و در سطح ملی بر عهده وزارت آموزش و پرورش است.
2- اصل مسئولیت و اختیار
برای اجرای نظارت راهنمایی در مدارس باید اختیار متناسب با مسئولیت به راهنمای آموزشی داده شود.
3- اصل پویایی گروهی
نظارت یک کار گروهی است که مدیر، معلم، راهنمای آموزشی، مسئولین ستادی آموزش و پرورش و ... باید در آن نقش ایفا کنند.
4- اصل رشد و توسعه حرفه ای
یکی از مهمترین هدف های نظارت و راهنمایی توسعه حرفه ای معلمان و افزایش دانش و مهارت و اطلاعات معلمان می باشد.
5- اصل تفکر سیستمی
نظارت باید همه جانبه و مستمر و شامل دروندادها، فرایند و بروندادهای نظام تعلیم و تربیت باشد و تنها به بخش خاصی محدود نمی شود.
6- اصل نیازسنجی
برای حصول به نتایج مطلوب در نظارت و راهنمایی باید نیازهای جامعه، معلمان، دانش آموزان و کل سیستم آموزشی شناسایی شوند و ناظران در کار خود به نیازهای فوق توجه لازم را داشته باشند.
7- اصل جامعیت نظارت
نظارت بر نظام آموزش بایستی تمام ارکان نظام تعلیم و تربیت را در بر گیرد.
8- اصل خوش بینی
داشتن نگاه خوش بینانه و نگرش مثبت در نظارت و راهنمایی باعث می شود هم ناظر از کار خودش نتیجه مثبت بگیرد و هم اینکه در طرف مقابل سوء نیت و سوء ظن ایجاد نگردد.
9- اصل مدیریت فراکنشی
به موجب این اصل قبل از اینکه مشکلات حاد شده و خودشان را نشان دهند ، ناظران باید با استفاده از ابزارهای لازم مشکلات اجتماعی را پیش بینی کرده و از بروز مسائل حاد جلوگیری کنند.
10- اصل فرایندی بودن نظارت
یعنی اینکه نظارت کاری مستمر ، همیشه در جریان بوده و در حال تکامل باشد.
وظایف نظارت و راهنمایی :
شیگلی و ایونز به نقل از هاریس ، ده وظیفه عمده برای راهنماها به شرح زیر می دانند.
1- برنامه ریزی درسی
2- سازماندهی آموزشی
3- تامین کارکنان
4- تهیه امکانات و تجهیزات
5- فراهم کردن وسایل آموزشی
6- ترتیب آموزشهای ضمن خدمت
7- توجیه کارکنان
8- مرتبط ساختن خدمات ویژه دانش آموزان
9- رشد برنامه روابط عمومی
10- ارزشیابی آموزشی
ویژگیها و تواناییهای راهنماهای تعلیماتی :
راهنماهای تعلیماتی به منظور دستیابی به هدف های ارزشمند و بسیار با اهمیت نظارت و راهنمایی تعلیماتی باید خصوصیات شخصی متعدد و تواناییهای ویژه ای به شرح زیر داشته باشند:
1- معلمان خوب و موفقی باشند.
2- از هوش سرشاری برخوردار باشند.
3- از فرایند آموزش در جامعه آگاه باشند.
4- شخصیتی دوست داشتنی داشته باشند.
تواناییها به نقل از وایلز و باندی
1- کمک به رشد افراد و کارکنان
2- کمک به رشد برنامه تحصیلی
3- متخصص بودن در آموزش درسی
4- اداره و مدیریت امور به شکل صحیح
5- ارزشیابی از کار معلمان و مدیران و تحلیل نتایج ارزشیابی
چه کسانی به نظارت و راهنمایی نیاز دارند:
الف) مدیران
مدیران در نقش رهبری و مدیریتی خود دارای پنج وظیفه به شرح زیر هستند:
1- برنامه ریزی: که به وسیله آن وسایل و ابزاری با هدف انجام مطلوب عملیات آینده، پیش بینی و طرح ریزی می شوند.
2- سازماندهی: که هدف ان ترکیب و تخصیص افراد و منابع برای انجام دادن مطلوب کار می باشد.
3- هدایت: که منظور آن راهنمایی و جهت دهی افراد در انجام منطقی وظایف است.
4- هماهنگی: که هدف آن به هم پیوستن و وحدت بخشیدن به کوششها و فعالیتهای کارکنان است.
5- نظارت: با این هدف که آیا کلیه امور بر اساس آنچه که پیش بینی شده است انجام می شوند یا خیر؟
انجام موثر و موفقیت آمیز این وظایف علاوه بر تجربه و مهارتهای خاص، مستلزم این است که مدیران میزان قابل قبولی دانش و معلومات عمومی و دانشگاهی داشته باشند و دوره های خاصی را در زمینه مدیریت گذرانده تا در محیط های آموزشی مقتدرانه و آگاهانه وظایف محوله را انجام دهند بنابراین لازم است که مدیران آموزشی به دانش، مهارتها و نگرشهای خاصی مجهز شوند تا در انجام وظایف مهم خود اقدامات موثری انجام دهند. (علاقه بند، 1372: 6)
ب) معلمان
صاحبنظران معلمان را سرآغاز هرگونه تحول آموزشی و پرورشی می دانند و بر این باورند که آنها با معلومات، مهارتها و آمادگیهایی که در دوران تربیت خود در مراکز تربیت معلم و یا دانشسراها کسب می کنند، می توانند چهره سازمانهای آموزشی را به شکل چشمگیری دگرگون و محیط های آموزشی را به فضاهای آکنده از محبت، صمیمیت، رشد و بالندگی مبدل و فضای کلاس را شادی بخش و لذت آور کنند و با شیوه های مناسب انتقال عناصر و عوامل فرهنگی به دانش آموزان و با بکارگیری روشهای مطلوب تربیتی، زمینه رشد شخصیت آنها را فراهم کنند. از این رو هرگونه سرمایه گذاری در تربیت و تامین معلمان ضروری، سودمند و با ارزشترین سرمایه گذاری ها است.
ج) والدین
یکی از عوامل بسیار قابل توجه در یادگیری و رشد متعادل و سالم شخصیت کودکان، والدین هستند که از جمله وظایف مهم آنها نظارت دائمی بر تربیت صحیح کودکان است. والدین با آگاهی و شناخت درستی که از توانمندیها، محدودیتها و علاقه های فرزندان خود دارند، می توانند هم راهنمای صالحی برای معلمان در برخوردهای مناسب با فرزندانشان باشند و هم با توجه به تفاوتهای فردی کودکان خود در جنبه های مختلف جسمی، ذهنی، روانی و اجتماعی، راهنماهای مطمئنی برای آنها در زمینه های یادگیری مطلوب به شمار آیند.
آگاهی از ذوق و شوق و علاقه و بیم و ترس و نگرانی والدین درباره چگونگی تربیت کودکان ایجاب می کند که خدمات راهنمایی تعلیماتی، برای والدین نیز انجام شود تا در پناه شناخت بیشتر کودکان و آگاهی از مسائل یادگیری صحیح آنها، مدرسه و والدین گامهای موثرتری در زمینه رشد و پرورش همه جانبه کودکان بردارند.
زمینه های ویژه شایستگی نظارتی
1- ناظران متحول کنندگان افراد می باشند.
2- ناظران متحول کنندگان برنامه آموزشی می باشند.
3- ناظران متخصصان آموزش درس می باشند.
4- ناظران کسانی هستند که با روابط انسانی سر و کار دارند.
5- ناظران مدیران تغییر هستند.
6- ناظران ارزشیاب هستند.
ادبیات پژوهش :
1- خدیوی، اسداله و جوادی، رسول (1389-1388) در تحقیقی تحت عنوان نقش نظارت و راهنمایی مستمر در عملکرد مدارس شهرستان هشترود به این نتیجه رسیده اند که روشهای تدریس معلمان، درصد قبولی مدارس، میزان استفاده از تجهیزات کمک آموزشی، میزان علاقمندی معلمان و افزایش دانش و مهارت شغلی و روشهای ارزشیابی معلمان از دانش آموزان با توجه به میزان اعمال نظارت و راهنمایی مستمر بر آنان متفاوت است (خدیوی، جوادی، 1389-1388)
2- ترکمندی، حمیدرضا در مقاله ای تحت عنوان نقش نظارت و راهنمایی در بهبود یادگیری به این نتیجه رسیده است که وظیفه اصلی نظارت و راهنمای آموزشی اصلاح و بهبود وضع آموزش است.
3- حسین الوند (1389) در مقاله ای تحت عنوان نظارت و راهنمایی آموزشی به این نتیجه رسیده است که از دیدگاه نظریه پردازان سازمانی راهنمایان آموزشی افرادی هستند که نمی توانند در آموزش و پرورش تغییرات و اصلاحات اساسی و زیربنایی به وجود آورند. به نظر آنان در عالی ترین شرایط راهنمایان آموزشی کسانی هستند که بر اجرای صحیح برنامه ها و خط مشی های جدید آموزشی و سرانجام اصلاح و بهبود فرایند تدریس و یادگیری نظارت دارند.
نتیجه گیری :
اولین گام در امر نظارت و راهنمایی انتقال این پیام به معلمان و مدیران آموزش است که نظارت و راهنمایی در مدارس و محیط های آموزشی جایگاه ویژه ای دارند و اگر نگرش مثبتی به کار گیری نظارت و راهنمای آموزشی داشته باشند و طرح اندیشه ها و نظریه ها و روشهای جدیدی که از طرف راهنمایان آموزشی ارائه می شود را بپذیرند، ارتقا ء و نتایج آموزشی مطلوب تر به دست می آید.
و همچنین عملکرد موثر نظارت و راهنمایی در برقراری ارتباط و کار و همکاری حرفه ای با معلمان جهت بهتر رشد و پرورش دانش آموزان و همچنین اصلاح فرایند تدریس و یادگیری و در نهایت رشد و پرورش بهتر معلمان که به معنای رشد و پرورش بهتر دانش آموزان است و امر نظارت و راهنمایی را در مدارس بیش از پیش ضروری کرده است . امید است که معلمان با ارتباط نزدیک و صمیمانه و یا بر اساس درک مشترک ،آنان همکاری حرفه ای داشته باشند چرا که اگر در مدرسه ای معلم و راهنمای آموزشی یکدیگر را بپذیرند و با کمک یکدیگر و همکاری حرفه ای سعی در حل موانع و مشکلات آموزشی داشته باشند ، در نهایت نتایج مطلوب تری به دست خواهد آمد.
پیشنهادات پژوهش :
1- با مسائل و مشکلات فراوانی که معلمان و دانش آموزان با آنها روبرو هستند برخوردی اصولی و شیوه ای علمی داشته باشند.
2- به جای بزرگ کردن نارساییها باید به انگیزه دهی، پیشرفت و رشد معلم تاکید کنید.
3- مدیران و معلمان را در سازماندهی و اجرای برنامه های درسی برای دانش آموزان کمک کنید.
4- زمینه بهبود و روابط اعضای گروه آموزشی و برقراری روابط خوب بین کارکنان مدرسه با همدیگر را فراهم کنید.
5- از آخرین فرایندهای آموزشی آگاه باشید.
6- برای ایجاد انگیزه تدریس معلمان را از نزدیک مشاهده و بر رفتارهای تدریس قوی تاکید نمایند.
منابع و ماخذ :
1- نیکنامی، مصطفی (1387)، نظارت و راهنمایی آموزشی، تهران: انتشارات سمت
2- وکیلیان، منوچهر (1381)، نظارت و راهنمایی تعلیماتی، تهران: دانشگاه پیام نور
3- وایلز، جان، باندی، جوزف (1385)، مدیریت نظارت و راهنمایی آموزشی، ترجمه بهرنگی، دکتر محمدرضا، تهران: انتشارات کمال تربیت
4- معتمدی تلاوکی، محمدتقی (1386)، مقاله تحت عنوان چشم انداز تاریخی نظارت و راهنمایی آموزشی، admotaned.blogfa.com
5- ترکمندی، حمیدرضا (1387)، www.sibaweb.com
6- هاشمی، دکتر سیداحمد (1388)، www.dr-hashemi.com
7- خدیوی، دکتر اسداله، جوادی، رسول (1389)، مقاله نقش نظارت و راهنمایی مستمر در عملکرد مدارس شهرستان هشترود
8- حسین الوند (1389)، مقاله نظارت و راهنمایی آموزشی،
ه:
